Yayın tarihi : 1894-1899 Fransa
Bu sayfa, Fransız fotoğrafçılık öncüsü Félix Nadar’a (Gaspard-Félix Tournachon, 1820–1910) ayrılmış olup, 19. yüzyıl sonlarında yayımlanan Les Albums Mariani adlı biyografik albüm serisinden alınmıştır.
Sayfada, Nadar'ın karakteristik şapkasıyla birlikte balon sepetinde tasvir edildiği bir illüstrasyon yer alır. Bu görsel, onun hem baloncu hem de tarihteki ilk hava fotoğrafçısı olarak kazandığı ünü simgeler. Altında ise, mizahi bir üslupla kaleme alınmış ve kendi el yazısını taşıyan bir ithaf bulunur.
“Dans votre élévation de longue vie, mon bon Mariani…”
(“Uzun ömrünüzün yükselişi içinde, sevgili Mariani…”)
sözleriyle başlayan bu ifade, göğe yükselen bir adamdan, yere sağlam basan bir girişimciye uzanan zarif bir selam niteliğindedir.
Les Albums Mariani, eczacı ve girişimci Angelo Mariani tarafından hazırlanmış; dönemin tanınmış isimlerine ait kısa biyografiler, portreler ve el yazısı teşekkür yazılarını bir araya getiren özel bir albüm serisidir. Başlangıçta, Mariani’nin “Vin Mariani” adlı koka yapraklı şarabının tanıtımı amacıyla yayımlansa da zamanla edebiyat, sanat ve bilim dünyasına dair önemli bir belge niteliği kazanmıştır.
Aşağıda, bu sayfada yer alan orijinal metnin günümüz Türkçesine uyarlanmış kısa bir özeti yer almaktadır:
NADAR, asıl adıyla Félix Tournachon, 5 Nisan 1820’de Paris’te doğdu. Lyon’da tıp eğitimi aldıktan sonra gazetecilik ve edebiyata yöneldi; çeşitli gazetelerde çalıştı, mizah dergileri yayımladı, pantomimler kaleme aldı. 1840’ların edebiyat ve sanat dünyasında Théophile Gautier, Henry Murger, Daumier ve Delacroix gibi önemli isimlerle aynı dönemde parladı. Yazı, çizim ve fotoğraf alanlarında üretim yaparak çok yönlü bir sanatçı kimliği kazandı.
1854’te yayımlanan Panthéon Nadar, onu karikatür dünyasında tanınır hâle getirdi. Le Charivari, Le Journal pour rire ve Le Boulevard gibi dönemin önde gelen mizah dergilerinde çizer ve yazar olarak yer aldı. Gençlik anılarını aktardığı Quand j’étais étudiant ve seyahat gözlemlerini içeren Le Miroir aux Alouettes, zarif ve nükteli üsluplarıyla dikkat çeken eserlerindendir.NADAR sadece sanatla değil, bilimle de ilgilendi. Balonla havacılığa olan tutkusu, 1863 yılında Le Géant adlı balonla Paris’ten havalanmasıyla doruğa ulaştı. Bu deneyimlerini kitaplaştırdı. 1870 Fransız-Prusya Savaşı sırasında balon postasının organizasyonunda görev aldı. Uçuş hakkını savunduğu Le Droit au vol adlı eserinde havacılığa dair görüşlerini espirili bir dille paylaştı.
Yaşamının son döneminde Marsilya’da yeni bir fotoğraf stüdyosu açarak kendisine “Fransız Fotoğrafçıların Dekanı” unvanını verdi. 76 yaşında bile objektifine geri dönecek kadar enerjik ve üretkendi.
Karikatür, yazı, fotoğraf ve havacılık arasında köprü kuran NADAR; neşeli, yaratıcı ve aynı zamanda derinlikli yaklaşımıyla 19. yüzyılın kültürel ve entelektüel manzarasını özetleyen eşsiz bir figür olarak hafızalarda kaldı.
Not: Bu metin, 19. yüzyıl sonlarında Fransa’da yayımlanan Les Albums Mariani adlı biyografik dizide NADAR hakkında yer alan bir yazıdan alınmış, günümüz Türkçesine sadeleştirilmiş ve anlam bütünlüğü korunarak düzenlenmiştir. (A.Fevzi ORUÇ koleksiyonu) Kaynak metin kamu malıdır.
Date of use : 1894-1899 France
This page is dedicated to the French photography pioneer Félix Nadar (Gaspard-Félix Tournachon, 1820–1910) and is taken from the Les Albums Mariani, a biographical album series published in the late 19th century.
It features an illustration of Nadar depicted in a balloon basket, wearing his signature hat—an image that reflects his fame both as a balloonist and as the first aerial photographer in history. Beneath the illustration is a handwritten dedication, penned in his own humorous style:
“Dans votre élévation de longue vie, mon bon Mariani…”
(“In the elevation of your long life, my dear Mariani…”)
This elegant line reads like a greeting from a man who ascends to the skies, saluting a grounded and successful entrepreneur.
Les Albums Mariani was compiled and published by pharmacist and entrepreneur Angelo Mariani. These unique volumes brought together portraits, handwritten notes, and short biographies of renowned figures of the time. Although initially intended to promote Mariani’s coca-leaf infused wine, Vin Mariani, the albums eventually became valuable cultural documents chronicling the literary, artistic, and scientific luminaries of the era.
Below is a modern English adaptation of the original text featured on Nadar’s page:
Born as Félix Tournachon on April 5, 1820, in Paris, Nadar initially studied medicine in Lyon but soon turned to journalism and literature. He worked for several newspapers, published satirical magazines, and wrote pantomimes. In the vibrant artistic and literary circles of the 1840s, he rose alongside figures like Théophile Gautier, Henry Murger, Daumier, and Delacroix.His multidisciplinary talents flourished through writing, drawing, and eventually, photography—establishing him as a truly versatile artist.
His 1854 publication Panthéon Nadar earned him widespread recognition in the world of caricature. He regularly contributed as a writer and illustrator to leading satirical journals such as Le Charivari, Le Journal pour rire, and Le Boulevard. Among his literary works, Quand j’étais étudiant (a memoir of his student days) and Le Miroir aux Alouettes(a collection of travel impressions) stand out for their wit and elegance.
Nadar's interests extended beyond the arts into the realm of science. His passion for ballooning culminated in a spectacular ascent from Paris in 1863 aboard his balloon Le Géant. He documented these experiences in written form. During the Franco-Prussian War of 1870, he played a key role in organizing balloon mail services. He humorously advocated for the right to flight in his book Le Droit au vol.
In the later years of his life, Nadar opened a new photography studio in Marseille, dubbing himself the "Dean of French Photographers." Even at the age of 76, he remained active, returning to the camera with undiminished energy.
Bridging caricature, writing, photography, and aviation, Nadar remains an unforgettable figure. His joyful, inquisitive, and deeply reflective approach to life captured the cultural and intellectual spirit of the 19th century with rare brilliance.
Note: This text has been adapted and translated from an original article about NADAR published in Les Albums Mariani, a 19th-century French biographical series. The original work is in the public domain. The translation has been modernized for clarity while preserving the original meaning and structure. (A.Fevzi ORUÇ Collection)
No comments:
Post a Comment