28 Nisan 2025 Pazartesi

A. Goldmann: Early Camera Maker in Vienna

Damga tarihi : 1902 Avusturya 
1854 yılında, ince mobilyalar üreten bir dolap atölyesinin sahibi olan Anton Goldmann, dönemin önde gelen fotoğrafçılarından Ludwig Angerer ile tanıştı. Avusturya İmparatoru Franz Joseph I’in saray fotoğrafçısı olan Angerer, aynı zamanda Viyana’da ilk fotoğraf stüdyosunu kuran kişi olarak tanınır. Angerer’in yönlendirmesiyle fotoğrafçılıkla ilgilenmeye başlayan Anton Goldmann, bu alana olan ilgisini kısa sürede profesyonel bir düzeye taşıdı ve önemli bir üretici konumuna yükseldi.Fotoğrafçılığın büyük bir hızla yayıldığı 19. yüzyıl ortalarında, Anton Goldmann 1858 yılında A. Goldmann Fabrik Photographischer Apparate adlı firmasını kurdu. Şirket, Viyana’nın Theresianumgasse 31 numaralı adresinde faaliyet göstermeye başladı; ancak artan talepler sonucunda 1863 yılında Victorgasse 14 numaralı yeni merkezine taşındı. Firma, yüksek kaliteli kameraların üretiminin yanı sıra, çeşitli fotoğraf malzemeleri ve diğer üreticilerin ürünlerinin dağıtımıyla da ilgilendi. 

Bu sayede, 19. yüzyılın sonlarına kadar fotoğrafçılık camiasında saygın bir yer edinmeyi başardı.1891 yılında Anton Goldmann’ın oğlu R.A. Goldmann, şirketin başına geçerek teknolojik gelişmelere daha fazla odaklandı. R.A. Goldmann başkanlığındaki firma, özellikle hassas fotoğraf makineleri üretiminde önemli ilerlemeler kaydetti. Örneğin, Dr. Dimmers tarafından geliştirilen ve gözün arka kısmını görüntüleyebilen ilk kamera, yine bu firma tarafından üretildi. Ayrıca, Avusturya’nın hava haritalama öncüsü Kaptan Theodor Scheimpflug için geliştirilen fotoprospektograf ve balon cihazları gibi teknik donanımlar da firmanın ürün yelpazesinde yer aldı. Petzal ve diğer üreticiler için özel siparişle üretilen cihazlar da Goldmann’ın teknik kabiliyetinin göstergesidir.Anton Goldmann’ın 30 Mayıs 1904 tarihindeki vefatının ardından, R.A. Goldmann liderliğindeki firma daha geniş vizyonlarla faaliyetlerine devam etti. 

1917 yılında, Avusturya'nın önde gelen fotoğraf malzemeleri satıcısı Hrdliczka ile birleşerek, fotoğraf kâğıtları ve kimyasalları üreten Langer firmasıyla da ortaklık kurdu. Bu birleşme sonucunda, kurucu isimlerin hecelerinden oluşturulan “Herlango” adı altında yeni bir şirket kuruldu. Herlango markası altında yalnızca Goldmann kameraları değil, diğer üreticilerin ürünleri de satışa sunuldu. Bugün bile birçok Herlango patenti Goldmann ailesine aittir.Bu tarihsel arka plan ışığında, 1902 yılında Viyana’dan gönderilen ve İspanya’nın Guadalajara kentinde mühendislik eğitimi almakta olan Francisco Guerrero’ya hitaben yazılmış bu posta kartı, dönemin teknik iletişim stratejileri açısından son derece değerli bir belge niteliği taşımaktadır. Gönderen kurum, R.A. Goldmann firmasının kendisidir. Kartın ön yüzünde yer alan “R.A. GOLDMANN Fabrik photographischer Apparate, Wien, IV/2 Victorgasse 14” ibaresi, firmanın o dönemdeki merkez adresini açıkça belirtmektedir.Kartta yer alan bilgiler, firmanın yalnızca yerel bir üretici değil, aynı zamanda uluslararası düzeyde faaliyet gösteren ve teknik çevrelerle doğrudan temas kurmaya çalışan bir yapı olduğunu göstermektedir. 

Adreslenen kişi olan Francisco Guerrero’ya “Alumno de Ingenieros” (Mühendislik öğrencisi) unvanıyla hitap edilmesi, bu yazışmanın ürün tanıtımı ya da teknik işbirliği amacı taşıdığını düşündürmektedir. Firma, dönemin potansiyel teknik uzmanlarına ya da geleceğin mühendislerine ulaşarak, hem ürünlerini tanıtmakta hem de teknik bilgi alışverişinde bulunmayı hedeflemektedir.Kart üzerinde yer alan iki adet 5 Heller değerindeki Avusturya-Macaristan pulu, İmparator Franz Joseph’in portresini taşımakta ve her iki pul da “533” numaralı Viyana posta dairesinde damgalanmıştır. Bu yönüyle kart, yalnızca bireysel bir haberleşme aracı değil; aynı zamanda uluslararası ticari ilişkilerin ve kurumsal tanıtım faaliyetlerinin bir parçası olarak da değerlendirilebilir.Kartın arka yüzünde Almanca olarak el yazısıyla yazılmış bir mesaj yer almaktadır. Her ne kadar yazının bir kısmı okunması zor olsa da, genel anlamda aşağıdaki ifadelere yer verildiği anlaşılmaktadır: 

“Sayın Francisco Guerrero, Guadalajara. Aşağıda size yeni fiyat listemizi (kataloğumuzu) gönderiyorum. Bu katalogda, özellikle yeni alüminyumdan imal edilmiş katlanabilir cep kameralarımızı tanıtıyoruz; bu ürünler oldukça rağbet görmektedir. Ayrıca doğrudan pozlama yapabilen cihazlarımız da bu katalogda yer almaktadır. Söz konusu alüminyum cep kameralarımız her boyutta mevcuttur.Yakın zamanda sizden bir sipariş almayı umarız.”

Bu ifadeler, R.A. Goldmann firmasının yalnızca ürün satışı değil, aynı zamanda bilgi paylaşımı ve teknik tanıtım konularında da etkin bir strateji izlediğini ortaya koymaktadır.1902 tarihli bu posta kartı, yalnızca bir filateli objesi değil, aynı zamanda sanayi devrimi sonrasında Avrupa'da teknik üretim gerçekleştiren bir firmanın uluslararası tanıtım çabalarını belgeleyen önemli bir kaynak olarak değerlendirilebilir. Kart; posta tarihçiliği, fotoğraf teknolojisi ve endüstriyel iletişim açısından çok katmanlı bir öneme sahiptir. R.A. Goldmann gibi firmalar, bu türden yazışmalarla yalnızca ürünlerini tanıtmakla kalmamış, aynı zamanda bilimsel ve teknik gelişmelere katkı sunabilecek bireylerle doğrudan temas kurarak, erken dönem teknoloji transferine öncülük etmişlerdir.
Date of use : 1902 Austria 
In 1854, Anton Goldmann, the owner of a fine furniture cabinet workshop, met Ludwig Angerer, one of the leading photographers of the time. Angerer, known as the court photographer of Austrian Emperor Franz Joseph I, was also recognized as the founder of the first photographic studio in Vienna. Under Angerer’s guidance, Anton Goldmann developed an interest in photography, which quickly evolved into a professional pursuit, eventually establishing him as a significant manufacturer in the field.During the mid-19th century, a time when photography was rapidly spreading, Anton Goldmann founded the company A. Goldmann Fabrik Photographischer Apparate in 1858. The firm began operating at 31 Theresianumgasse in Vienna, but due to increasing demand, it moved in 1863 to a new headquarters at 14 Victorgasse. In addition to producing high-quality cameras, the company also dealt with various photographic materials and the distribution of products from other manufacturers. As a result, it earned a respected position within the photographic community by the end of the 19th century.

In 1891, Anton Goldmann’s son, R.A. Goldmann, took over the company, placing greater emphasis on technological advancements. Under his leadership, the firm made significant progress in the production of precision photographic equipment. For example, the first camera capable of imaging the back of the eye, developed by Dr. Dimmers, was manufactured by this company. The company also produced technical equipment such as photoprospectographs and balloon apparatuses for Austria’s aerial mapping pioneer, Captain Theodor Scheimpflug. Devices made to special order for Petzal and other manufacturers further demonstrated Goldmann’s technical capabilities.

Following Anton Goldmann’s death on May 30, 1904, the company continued its operations under the broader vision of R.A. Goldmann. In 1917, the firm merged with Hrdliczka, one of Austria’s leading suppliers of photographic materials, and also partnered with Langer, a manufacturer of photographic papers and chemicals. This merger led to the establishment of a new company under the name “Herlango,” derived from the syllables of the founders’ names. Under the Herlango brand, not only were Goldmann cameras sold, but also products from other manufacturers. Many Herlango patents are still held by the Goldmann family today.In this historical context, a postcard sent in 1902 from Vienna to Francisco Guerrero, a student studying engineering in Guadalajara, Spain, serves as a highly valuable document in terms of the period’s technical communication strategies. The sender was none other than the R.A. Goldmann firm. The front of the card bears the inscription “R.A. GOLDMANN Fabrik photographischer Apparate, Wien, IV/2 Victorgasse 14,” clearly indicating the company’s address at the time.The details on the card reveal that the firm was not just a local manufacturer but also an internationally active entity seeking direct contact with technical circles. 

Addressing the recipient as “Alumno de Ingenieros” (Engineering Student) suggests that the correspondence aimed at product promotion or technical collaboration. The firm appears to have been targeting potential technical experts or future engineers, intending both to promote its products and engage in the exchange of technical knowledge.The card features two 5-Heller Austro-Hungarian stamps bearing the portrait of Emperor Franz Joseph, both postmarked at Vienna’s post office number “533.” In this respect, the postcard can be considered not only a personal communication tool but also a part of international commercial relations and corporate promotional activities.On the back of the postcard, a handwritten message in German is present. Although parts of the text are difficult to decipher, it generally contains the following statements:

 “Dear Francisco Guerrero, Guadalajara.Below, I am sending you our new price list (catalog). In this catalog, we particularly present our new folding pocket cameras made of aluminum; these products are in high demand. Also featured are our devices capable of direct exposure. These aluminum pocket cameras are available in all sizes.We hope to receive an order from you soon.” 

These statements clearly show that R.A. Goldmann was actively pursuing not only sales but also knowledge sharing and technical promotion.This 1902 postcard is not only a philatelic item but also a significant document evidencing the international promotional efforts of a European firm engaged in technical production in the post-Industrial Revolution era. The card holds multi-layered importance in terms of postal history, photographic technology, and industrial communication. Through such correspondences, firms like R.A. Goldmann not only promoted their products but also sought direct contact with individuals capable of contributing to scientific and technical advancements—thus playing a pioneering role in early technological transfer.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder