Lumière & Jougla: A Historic Merger in Photography

Damga tarihi : 1900'ler Fransa

Lumière & Jougla Réunis firması, fotoğrafçılık tarihinin en önemli birleşmelerinden birini temsil etmektedir. Bu birleşmenin temelini atan firmalardan biri olan Lumière Şirketi, Fransız girişimci Antoine Lumière tarafından kurulmuştur. Antoine Lumière, 1882 yılında Lyon’un Monplaisir semtinde ilk fotoğraf plakası fabrikasını kurmuş; şirket, 5 Ocak 1884 tarihinde resmî olarak “Antoine Lumière ve Oğulları” adıyla faaliyete geçmiştir. 1892 yılında anonim şirkete dönüştürülerek “S.A. des Plaques et Papiers Photographiques Antoine Lumière et ses Fils” adını almıştır. Firmanın kuruluş amacı, gelatino-bromür gümüş bazlı, hızlı kuruyan kuru fotoğraf plakaları ve kâğıtları üretmekti. Zamanla üretim yelpazesi genişleyen şirket, fotoğraf kâğıtlarının yanı sıra sinematografik film şeritleri ve Autochromeadı verilen renkli fotoğraf teknikleri alanında da faaliyet göstermeye başlamıştır.

Jougla Şirketi ise, Joseph Jougla ve kardeşi Zacharie Jougla tarafından 1882 yılında Paris yakınlarındaki Nogent-sur-Marne bölgesinde kurulmuştur. “Plaques, Pellicules et Papiers Photographiques Jougla” adıyla kurulan bu anonim şirket, özellikle fotoğrafçılar için cam plakalar, fotoğraf kâğıtları ve kimyasallar üretmeye odaklanmıştır. Şirket ayrıca Sinnox adını verdikleri özel bir fotoğraf makinesi üretmiştir. Bu makinenin en önemli özelliği, karanlık odaya gerek kalmadan gün ışığında plaka değişimi yapılabilmesine imkân tanımasıydı. Jougla firması, 1907 yılından itibaren trikomik renk ilkeleriyle çalışan ve dünyada ilk olarak kabul edilen renkli fotoğraf plakalarını (Omnicolor) üretmeye başlamıştır.

Bu iki önemli Fransız firmasının birleşme sürecine gelince:

1910’ların başında Kodak’ın dünya pazarındaki yükselişi, Avrupa’daki yerel üreticileri güç birliği yapmaya yöneltti. Joseph Jougla, Kodak’ın gelişimine karşı durabilmek amacıyla Nisan 1911’de şirketini Lumière ailesinin Lyon’daki firmasıyla birleştirdi. Bu birleşme sonucunda, 10 Mart 1911 tarihinde “Union Photographique Industrielle – Établissements Lumière et Jougla Réunis” adlı yeni bir anonim şirket kuruldu. Şirketin merkezi Paris’teki 82, Rue de Rivoli adresi olarak belirlendi. Yapılan anlaşmaya göre Lyon’daki fabrikalar Auguste ve Louis Lumière kardeşlerin, Joinville’deki fabrikalar ise Joseph Jougla ve oğlu Gaston Jougla’nın kontrolünde kaldı. Birleşme sonrasında “Lumière” markalı fotoğraf makineleri ve filmler piyasaya sürülmeye başlandı. Şirketin adı, bu birleşmenin ardından “Union Photographique Industrielle (Établissements Lumière & Jougla Réunis)” olarak resmiyet kazandı.

1927 yılında Joseph Jougla’nın vefatından sonra, şirketin adı kademeli olarak Société Lumière olarak değiştirildi. Bu yapı, 1966 yılına kadar üretim faaliyetlerine devam etti. 1975 yılında Société Lumière, İngiliz menşeli Ilford Grubu ile birleşti. Lumière markası 1982 yılına kadar kullanılmaya devam etti. Ancak aynı yıl şirket, resmen Ilford France adını aldı ve Lumière markası tarihe karıştı.

Date of use : 1900s France

The firm Lumière & Jougla Réunis represents one of the most significant mergers in the history of photography. One of the companies behind this union, the Lumière Company, was founded by the French entrepreneur Antoine Lumière. In 1882, he established the first photographic plate factory in the Monplaisir district of Lyon. The company was officially founded on January 5, 1884, under the name “Antoine Lumière et Fils” (“Antoine Lumière and Sons”). In 1892, it became a joint-stock company and adopted the name “S.A. des Plaques et Papiers Photographiques Antoine Lumière et ses Fils.” The company initially specialized in the production of gelatin silver bromide-based, fast-drying dry photographic plates and papers. Over time, it expanded into new areas such as photographic paper, cinematographic film strips, and color photography with its invention of the Autochrome process.

The Jougla Company was founded in 1882 by Joseph Jougla and his brother Zacharie Jougla in Nogent-sur-Marne, near Paris. It was established as a joint-stock company under the name “Plaques, Pellicules et Papiers Photographiques Jougla.” The company focused on producing glass plates, photographic papers, and chemicals for photographers. It also manufactured a special camera named Sinnox, which allowed the user to change plates in daylight without needing a darkroom. Starting in 1907, the Jougla company began producing the world’s first color photographic plates based on trichromatic color principles, under the name Omnicolor.

The merger of these two prominent French firms was largely a response to the global dominance of Kodak in the early 1910s. In an effort to compete with Kodak’s growing influence, Joseph Jougla decided to unite his company with the Lumière firm in Lyon. As a result, on March 10, 1911, the new joint-stock company “Union Photographique Industrielle – Établissements Lumière et Jougla Réunis” was officially established. The company was headquartered at 82 Rue de Rivoli in Paris. Under the new structure, the Lyon factories remained under the control of Auguste and Louis Lumière, while the Joinville plant was managed by Joseph Jougla and his son Gaston Jougla. Following the merger, photographic cameras and films bearing the Lumière brand were launched. The company’s official name became “Union Photographique Industrielle (Établissements Lumière & Jougla Réunis).”

After Joseph Jougla’s death in 1927, the company name was gradually changed to Société Lumière. This structure continued to operate until 1966. In 1975, Société Lumière merged with the British Ilford Group. The Lumière brand remained in use until 1982, at which point the company was officially renamed Ilford France, marking the end of the historic Lumière brand.

1966 Shell Film Discount Coupon

Kullanım tarihi : 1966 İsviçre

Bu belge, 1966 yılına ait, İsviçre’deki Shell akaryakıt istasyonlarında geçerli promosyon amaçlı dört dilli hazırlanmış bir indirim kuponudur. Kupon, fotoğraf filmi alışverişlerinde 1 İsviçre Frangı tutarında indirim sağlar ve yalnızca belirli ürünlerde geçerlidir:

    * 2 Color 2×8 mm Cinéfilm (15° DIN / 25 ASA)

    * Normal fiyat: 24.50 Fr.

    * Kupon indirimi: -1 Fr.

    * İndirimli fiyat: 23.50 Fr.

    * 2 Color Dia 28/35 mm (18° DIN / 50 ASA, 36 poz)

    * Normal fiyat: 26.– Fr.

    * Kupon indirimi: -1 Fr.

    * İndirimli fiyat: 25.– Fr.

Kuponu kullanmak isteyen müşterilerin, Shell istasyonlarından film satın alması ve kuponu ad, adres ve araç plakası bilgileriyle doldurması gerekiyordu. Geçerli kabul edilen bu kuponlar, Zürih'teki "Foto-Film-Dienst 3M CO" adresine gönderilmekteydi. Kullanım dönemi ise yalnızca 31 Temmuz ile 31 Aralık 1966 tarihleri arasını kapsamaktaydı.

1960’lı yıllarda renkli film hâlâ lüks sayıldığından, 1 franklık bir indirim bile müşterilerin dikkatini çeken önemli bir avantaj olarak öne çıkıyordu.

Kuponun üzerinde yer alan firmalara kısaca değinmek gerekirse:
Ferrania, 1923 yılında İtalya’da kurulan ve başlangıçta sinema filmleri için emülsiyon üreten bir firmaydı. II. Dünya Savaşı sonrasında, renkli negatif film, dia (slayt) filmi ve sinema filmi üretiminde Avrupa’nın önde gelen markalarından biri hâline gelmiştir. 
3M ise, Amerika Birleşik Devletleri menşeli bir şirket olup; bant, kâğıt ürünleri, manyetik medya ve fotoğraf malzemeleri üretimiyle tanınır. 1960’larda Avrupa pazarına daha güçlü bir giriş yapabilmek adına Ferrania ile iş birliğine gitmiş ve bu ortaklık "Ferrania 3M" markasını ortaya çıkarmıştır.

Date of use : 1966 Switzerland 

This document is a promotional discount coupon from 1966, valid at Shell gas stations in Switzerland and printed in four languages. The coupon offered a discount of 1 Swiss Franc on the purchase of photographic film and was valid only for specific products:

  *2 Color 2×8 mm Cinéfilm (15° DIN / 25 ASA)


  *Regular price: 24.50 Fr.


  *Coupon discount: -1 Fr.


  *Discounted price: 23.50 Fr.

  *2 Color Dia 28/35 mm (18° DIN / 50 ASA, 36 exposures)


  *Regular price: 26.– Fr.


  *Coupon discount: -1 Fr.


  *Discounted price: 25.– Fr.

Customers wishing to use the coupon were required to purchase the film at Shell stations and fill in the coupon with their name, address, and vehicle license plate number. These validated coupons were then to be sent to "Foto-Film-Dienst 3M CO" in Zurich. The usage period was strictly limited to between July 31 and December 31, 1966.

In the 1960s, color film was still considered a luxury item, so even a discount of one franc stood out as a significant incentive for customers.

A brief note on the companies mentioned on the coupon:
Ferrania was founded in Italy in 1923, initially producing emulsions for cinema film. After World War II, it became one of Europe’s leading brands in the production of color negative film, slide (dia) film, and motion picture film.
3M, an American-based company, was known for producing tapes, paper products, magnetic media, and photographic materials. In the 1960s, in order to strengthen its presence in the European market, 3M partnered with Ferrania, leading to the creation of the Ferrania 3M brand.

Jupiter Kunstlichtwerke and Visual Technology

Damga tarihi : 1920 Almanya

Almanya1920 yılında Almanya’nın Frankfurt kentinden Fransa’nın Zabern (Saverne) şehrine gönderilmiş olan Jupiter Kunstlichtwerke antetli zarf, bu ilginç firmanın izlerini taşımaktadır. “Kunstlichtwerke” ifadesi, Almanca’da “yapay ışık fabrikaları” anlamına gelir. Bu tanım, firmanın yalnızca lambalar üretmediğini; sahne ışıkları, projektörler ve film stüdyolarına yönelik özel aydınlatma sistemleri gibi daha kapsamlı teknolojik çözümler sunduğunu açıkça ortaya koymaktadır.

Zarf üzerindeki logoda görülen yıldırım sembolleri, kablo sistemleri ve endüstriyel çizgiler, Jupiter’in modern, teknik ve elektrikle özdeşleşmiş bir marka kimliği taşıdığını yansıtır.

Peki bu etkileyici firma kim tarafından kurulmuştu?

Jupiter Kunstlichtwerke’nin temelleri, 1904 yılında fotoğrafçı Jean Schmidt tarafından atıldı. “Jupiter, Elektrophotographische Gesellschaft GmbH” adıyla kurulan şirket, yüksek yoğunluklu aydınlatma cihazı buluşunu “Jupiter” markasıyla ticarileştirdi. Bu erken dönem girişim, sinema ve fotoğrafçılık gibi gelişmekte olan görsel sanatlara hizmet edecek bir teknoloji altyapısı oluşturmayı amaçlıyordu.

Jupiter Kunstlichtwerke’nin ürün gamı oldukça genişti:

    • Karbon ark lambaları

    • Film projektörleri ve sinema salonu lambaları

    • Stüdyo ve tiyatro ışıklandırma sistemleri

    • UV spektrumlu terapötik ışık lambaları

    • Tıbbi aydınlatma cihazları

Bu ürünler, yalnızca büyük sinema stüdyolarında değil; küçük ve orta ölçekli fotoğraf atölyelerinde, tiyatrolarda ve bilimsel laboratuvarlarda da kullanıldı. Jupiter, reflektör sistemlerinde difüzör camı kullanarak yumuşak ve gölgesiz ışık sağlama konusunda da yenilikler geliştirdi. Özellikle cam plaka negatif kullanan fotoğrafçılar için özel çözümler sundu.

Zarfın arka yüzünde yer alan şu cümle, firmanın pazarlama stratejisini ve kendine biçtiği uluslararası rolü oldukça net bir şekilde özetler:

“JUPITER lambaları dünya çapında ün sahibidir ve yurt içi ve yurt dışındaki tüm fotoğraf ve film stüdyolarında temsil edilmektedir.”

Bu ifade, şirketin yalnızca Almanya pazarına değil, Avrupa genelindeki stüdyo sistemlerine hitap ettiğini göstermektedir.

Jupiter Kunstlichtwerke, 20. yüzyılın başında giderek yaygınlaşan stüdyo fotoğrafçılığına doğrudan katkı sağlamıştır. Firma:

    • Portre fotoğrafçılığı için sabit pozlama süresi sağlayan ark lambaları,

    • Reklam ve mimari çekimler için geniş alanı homojen aydınlatan spot ışıklar,

  • Düğün ve aile fotoğrafçılığı yapan küçük stüdyolara uygun kompakt aydınlatma

 sistemleri geliştirmiştir.

Özellikle fotoğraf stüdyolarında kullanılan yapay ışığın sabitliği, sıcaklığı ve yumuşaklığı çok kritikti. Jupiter’in sistemleri bu ihtiyaçları fazlasıyla karşılıyordu.

Jupiter, 1910’lu ve 1920’li yıllarda sektör dergileri ve kataloglarla kendini duyurdu. Der Kinematograph gibi yayınlarda firma ilanlarına sıkça rastlanır. Ayrıca İstanbul ve Viyana gibi uluslararası fuarlarda “Jupiterlicht” markalı projektörlerini sergilemiştir. Firma bu dönemde Berlin'de bir şube açarak uluslararası müşterilere daha yakın hale geldi.

Jupiter’in Agfa firmasıyla iş birliği yaparak “Agfa-Jupiter” markası altında lambalar üretmesi, onun fotoğraf endüstrisinin merkezinde yer aldığını gösteren önemli bir örnektir.

1920’li yıllarda oldukça aktif olan Jupiter Kunstlichtwerke, 1930’lara gelindiğinde gözle görülür bir durgunluk dönemine girdi. Şirketin resmi olarak ne zaman kapandığına dair elimizde net belgeler bulunmasa da, 1930’ların ortalarından sonra adının geçmediği görülmektedir. Muhtemelen ya faaliyetlerini yavaş yavaş sonlandırdı ya da daha büyük firmalarla birleşerek varlığını başka ad altında sürdürdü. Jupiter Kunstlichtwerke, yalnızca bir aydınlatma üreticisi değil; fotoğraf ve sinema sanatının teknik gelişimi için önemli katkılarda bulunmuş bir endüstriyel öncüdür. 

Date of use : 1920 Germany

In 1920, a letterhead envelope was sent from Frankfurt, Germany, to the town of Zabern (today Saverne) in France. The letter bore the mark of Jupiter Kunstlichtwerke, a company whose name literally translates from German as “Artificial Light Factories.” This designation clearly suggests that the company was not only producing lamps, but also developing comprehensive lighting systems—such as stage lights, projectors, and specialized equipment for film studios.

The logo printed on the envelope features symbols of lightning, cable systems, and industrial design elements, all of which reinforce Jupiter’s identity as a modern, technically advanced, and electricity-driven enterprise. But who was behind this ambitious firm?

The foundations of Jupiter Kunstlichtwerke were laid in 1904 by photographer Jean Schmidt, who established a company called Jupiter, Elektrophotographische Gesellschaft GmbH. His invention of a high-intensity lighting device was commercialized under the name "Jupiter," marking the beginning of a company that aimed to provide the technological infrastructure for the rapidly evolving visual arts—including photography and cinema.

Jupiter Kunstlichtwerke developed a broad product range, including:

    • Carbon arc lamps

    • Film projectors and cinema lighting systems

    • Studio and theater lighting units

    • Ultraviolet-spectrum therapeutic light lamps

    • Medical lighting equipment

These products were not limited to large-scale film studios. They were also used in small to mid-sized photography studios, theaters, and scientific laboratories. Jupiter pioneered innovations such as using diffuser glass in reflector systems to produce soft, shadow-free lighting—especially beneficial for photographers using glass plate negatives.

A key marketing statement appears on the back of the envelope, summarizing the company's international ambition:

“JUPITER lamps are renowned worldwide and represented in all photographic and film studios at home and abroad.”

This phrase clearly demonstrates that Jupiter was not just serving the German domestic market, but was actively reaching out to studio systems across Europe and beyond.

At the dawn of the 20th century, artificial lighting technology became essential for photography studios, as it allowed work to continue independent of natural light conditions. Jupiter Kunstlichtwerke made direct contributions to the growth of studio photography by producing:

    • Arc lamps for portrait photography, providing stable exposure times

    • Spotlights for advertising and architectural photography, delivering even light over broad surfaces

    • Compact lighting systems for wedding and family photography, tailored to small studios

The stability, temperature, and softness of artificial light were critical factors for photography. Jupiter’s systems effectively met these demands, making them indispensable for many professionals.

During the 1910s and 1920s, Jupiter advertised extensively in trade journals and catalogs. The company frequently placed advertisements in publications such as Der Kinematograph. Additionally, Jupiter presented its "Jupiterlicht" projectors at international exhibitions in cities like Istanbul and Vienna, enhancing its reputation across borders.

In this same period, the company opened a branch in Berlin, which allowed it to establish closer ties with international clients and distributors.One notable example of Jupiter’s industry influence was its collaboration with Agfa, with whom it co-produced lighting products under the Agfa-Jupiter brand. This partnership illustrates Jupiter’s central position within the photographic technology ecosystem.

While Jupiter Kunstlichtwerke was highly active during the 1920s, the company entered a period of visible decline in the 1930s. Although there is no official record of its closure, mentions of the firm seem to vanish after the mid-1930s. It is likely that Jupiter either gradually ceased operations or merged with larger companies, continuing under a different name.

Jupiter Kunstlichtwerke was far more than a manufacturer of lighting equipment. It was a pioneering industrial force that significantly contributed to the technical evolution of photography and cinema. From small-town photo studios to grand film stages, Jupiter's lights illuminated the creative workspaces of a generation.

Wartime Optics and Propaganda Postcard, 1940

Damga tarihi : 1940 Almanya

Bu kart, 1940 yılında Almanya’nın Heidelberg kentinden Avusturya’nın Linz şehrinde bulunan J. Weidinger Fotohaus firmasına gönderilmiş ticari bir kartpostaldır. Kartın önyüzünde gönderici firmanın adı açıkça belirtilmemiş olsa da, kart üzerindeki içerikten firmanın dürbün veya benzeri optik cihazlar sattığı ve çeşitli Avrupa ülkelerinde banka hesaplarına sahip olduğu anlaşılmaktadır. 

Bu durum, söz konusu firmanın uluslararası ölçekte faaliyet gösterdiğini ve en azından Orta Avrupa’ya düzenli gönderiler yaptığını göstermektedir.Alıcı firma hakkında da çok fazla bilgi bulunmamakla birlikte, "Fotohaus" ifadesi, burasının bir fotoğraf stüdyosu ya da fotoğrafçılık malzemeleri satan bir işletme olduğunu düşündürmektedir. Dolayısıyla bu kart, o dönemde optik cihazlar ile fotoğrafçılık alanındaki ticari ilişkilerin boyutunu gözler önüne sermektedir.Kartın içeriği yalnızca ticari bilgilerle sınırlı değildir; aynı zamanda dönemsel propaganda unsurlarını da barındırmaktadır. 

Metnin alt kısmında, kapıda ödeme (Nachnahme) seçeneğinde ek ücret alındığı, peşin ödeme (Vorkasse) durumunda ise gönderim masrafsız yapıldığı belirtilmiştir. Ayrıca, yurt dışına yapılan gönderimlerin yalnızca peşin ödeme ile gerçekleştirilebildiği özellikle vurgulanmıştır.Kart üzerindeki özel damgada yer alan:

"Die Front kämpft – die Heimat spart. Kriegshilfswerk für das Deutsche Rote Kreuz"

“Cephede asker savaşırken, evde kalanlar tasarruf etmeli – Alman Kızılhaçı için Savaş Yardımı Kurumu”

şeklindeki slogan, II. Dünya Savaşı dönemine ait tipik bir propaganda örneğidir. Bu ifade, savaşın yalnızca cephede değil, cephe gerisindeki halkın katkılarıyla da yürütülmesi gerektiğini vurgulamakta ve halkı tasarruf yaparak Alman Kızılhaçı'na destek olmaya çağırmaktadır.  Kartın arka yüzüne baktığımızda, gönderici firmanın Almanya’nın Heidelberg kentinde faaliyet gösteren Ferdinand Acker isimli bir optik firması olduğunu görmekteyiz. Bu kart, firma tarafından yayımlanmış bir indirimli mikroskop satış listesi niteliğindedir. Listede, öğrencilere yönelik basit modellerden profesyonel laboratuvar mikroskoplarına kadar uzanan geniş bir ürün yelpazesi, her biri kendi özellikleri ve fiyatlarıyla birlikte sunulmuştur.Kartın başlığında büyük harflerle şu ifadeler yer almaktadır:"Sonderangebot! Mikroskope “ (Özel Teklif! Mikroskoplar”)

Başlığın hemen altında ise dikkat çekici bir not bulunmaktadır:

"Die Preise gelten nur für die ab Lager lieferbaren Instrumente, sonst freibleibend. Zwischenverkauf vorbehalten."

“Fiyatlar yalnızca stokta bulunan cihazlar için geçerlidir, aksi takdirde bağlayıcı değildir. Ara satış hakkı saklıdır.”

Bu not, katalogda yer alan mikroskopların sınırlı stokla satışta olduğunu ve fiyatların bu stoklarla sınırlı olduğunu vurgulamaktadır. Aynı zamanda firma, ürünlerin ara satışlarla tükenebileceğini belirtmekte ve fiyatların garanti edilmediğini açıkça ifade etmektedir.

Date of use : 1940 Germany

This postcard was sent in 1940 from Heidelberg, Germany, to the J. Weidinger Fotohaus company located in Linz, Austria. Although the sender's company name is not explicitly mentioned on the card, the content suggests that it was a firm dealing in binoculars or similar optical devices, and that it held bank accounts in several European countries. This indicates that the company operated on an international scale, with regular shipments at least within the Central European region.

While little is known about the recipient company, the term “Fotohaus” implies that it was either a photographic studio or a retailer of photographic equipment. Thus, the card reflects the commercial connections between the fields of optics and photography during that era.

The content of the card is not limited to commercial information; it also includes propaganda elements typical of the wartime period. At the bottom of the message, it is stated that cash on delivery (Nachnahme) incurs an additional fee, while advance payment (Vorkasse) allows for free shipping. It is also emphasized that international shipments were only possible with advance payment.

A special cancellation mark on the card reads:

"Die Front kämpft – die Heimat spart. Kriegshilfswerk für das Deutsche Rote Kreuz"

"The front fights – the homeland saves. War Relief Organization for the German Red Cross"

This slogan is a classic example of World War II propaganda. It underlines the idea that the war effort was not limited to the battlefield, but that the civilian population was also expected to contribute—through saving and supporting organizations like the German Red Cross.

When we look at the back side of the card, we see that the sender is Ferdinand Acker, an optical company based in Heidelberg, Germany. This card serves as a discounted microscope sales list published by the company. It features a wide range of microscope models, from simple student microscopes to advanced professional laboratory instruments, each listed with its specific features and prices.

At the top of the card, the following headline is prominently displayed:

"Sonderangebot! Mikroskope"

“Special Offer! Microscopes”

Just below the headline, an important note appears:

"Die Preise gelten nur für die ab Lager lieferbaren Instrumente, sonst freibleibend. Zwischenverkauf vorbehalten."

This to:

“Prices apply only to instruments available from stock; otherwise, they are non-binding. Subject to prior sale.”

This statement emphasizes that the microscopes listed in the catalog are available in limited quantities and that the prices apply only while supplies last. It also clearly indicates that the company reserves the right to sell the products in the meantime and that the listed prices are not guaranteed. 

Sigmund Weinberg's Postcard to Carl Zeiss

Damga tarihi : 1892 Osmanlı İmparatorluğu

Osmanlı İmparatorluğu döneminde, İstanbul'da (Constantinople) bulunan İngiliz postanesinden, yine bir İngiliz posta kartı kullanılarak Almanya’daki ünlü optik firması Carl Zeiss’e gönderilmiş kart . Kartın göndericisi, Romanya doğumlu Sigmund Weinberg’dir (1868–1954). Weinberg, 1889 yılında İstanbul’a gelerek fotoğraf ve sinema malzemeleri ticareti yaptığı bir mağaza açmıştır. Aynı zamanda Osmanlı padişahları II. Abdülhamit ve V. Mehmet Reşat’ın da resmi fotoğrafçısı olarak görev yapmıştır. 

Weinberg, Avrupa’da fotoğraf makineleri ve aksesuarları üreten pek çok firmanın Osmanlı topraklarındaki temsilciliğini üstlenmiştir. 1897 yılında İstanbul’da ilk film gösterimini gerçekleştirmiş, 1925 yılında ise şehrin ilk sinema salonunu açmıştır. Hem sanat hem de teknoloji alanındaki bu çabalarıyla, Osmanlı topraklarında modern görsel kültürün gelişmesinde öncü bir rol oynamıştır.

İşte bu bağlamda Carl Zeiss’e gönderdiği posta kartı da, onun hem ticari hem de teknik ilişkilerini yansıtan değerli bir belgedir. Carl Zeiss firması, 1846 yılında Almanya'nın Jena kentinde Carl Zeiss tarafından kurulmuş olup, optik ve hassas mekanik alanlarında dünyanın önde gelen firmalarından biridir. Fotoğrafçılık, mikroskopi, astronomi ve gözlük camı üretimi gibi pek çok alanda çığır açan ürünlere imza atmıştır. 19. yüzyılın sonlarından itibaren fotoğraf makineleri ve objektifleriyle ün kazanan firma, özellikle yüksek kaliteli lens sistemleriyle dünya çapında tanınmıştır. Carl Zeiss’in ürünleri, Sigmund Weinberg gibi dönemin ileri görüşlü temsilcileri aracılığıyla Osmanlı topraklarında da yaygınlık kazanmıştır. 

Date of use : 1892 Ottoman Empire

During the Ottoman Empire period, a postcard was sent from the British post office located in Istanbul (Constantinople) to the renowned optical company Carl Zeiss in Germany, using a British postcard. The sender of the card was Sigmund Weinberg (1868–1954), who was born in Romania. In 1889, Weinberg came to Istanbul and opened a shop where he sold photographic and cinematographic equipment. He also served as the official photographer of Ottoman sultans Abdulhamid II and Mehmed V Reşad.

Weinberg represented many European companies that manufactured cameras and photographic accessories within the borders of the Ottoman Empire. In 1897, he organized the first film screening in Istanbul, and in 1925, he opened the city's first cinema. With his efforts in both art and technology, Weinberg played a pioneering role in the development of modern visual culture in the Ottoman territories.

In this context, the postcard he sent to Carl Zeiss stands as a valuable document that reflects his commercial and technical connections.Carl Zeiss was founded in 1846 in the city of Jena, Germany, by Carl Zeiss, and has become one of the world’s leading companies in the field of optics and precision mechanics. The firm has introduced groundbreaking products in various areas such as photography, microscopy, astronomy, and eyeglass lens manufacturing. From the late 19th century onward, it gained fame for its cameras and lenses, especially known for their high-quality optical systems. The products of Carl Zeiss became widespread in the Ottoman Empire as well, thanks to forward-thinking representatives of the time, such as Sigmund Weinberg.

Typon: The Golden Age of Swiss Photography

Damga tarihi : 1945 Türkiye

Typon-Aktiengesellschaft für Photographische Industrie, 1937 yılında İsviçre'nin Burgdorf kentinde kurulmuş bir fotoğraf endüstrisi şirketidir. Özellikle II. Dünya Savaşı döneminde ve sonrasında Almanya'dan ithalatın zorlaştığı yıllarda, İsviçre'de fotoğrafçılık ve grafik sanatlar alanında önemli bir rol oynamıştır.Şirketin faaliyet alanları şunlardır:

Işık duyarlı, gümüş bazlı filmler ve kağıtlar: Bu ürünler, grafik sanatlar ve tıbbi röntgen fotoğrafçılığı gibi uzmanlık gerektiren alanlarda kullanılmıştır.

Fotoğraf kimyasalları: Işık duyarlı malzemelerin işlenmesinde ve fotomekanik süreçlerde kullanılan çeşitli kimyasal ürünlerin üretimi gerçekleştirilmiştir.

Hızlı erişimli filmler ve sistemler: "Typorecording", "Typoclair" ve "Typophot" gibi ticari markalar altında üretilen bu sistemler, PETP (Polietilen Tereftalat) bazlı filmler üzerine geliştirilmiştir.

Typon, zaman içerisinde "TYPON" ve "TYPOTEC" gibi markalarını tescil ettirmiş ve sektörde tanınan bir konuma ulaşmıştır.Şirket, uzun yıllar süren faaliyetlerinin ardından 15 Kasım 2005 tarihinde resmî olarak kapatılmıştır.

Date of use: 1945 Türkiye

Typon-Aktiengesellschaft für Photographische Industrie was founded in 1937 in the town of Burgdorf, Switzerland. Especially during and after World War II, when imports from Germany became increasingly difficult, the company played a significant role in the fields of photography and graphic arts within Switzerland.The company's main areas of activity included:

Light-sensitive, silver-based films and papers: These materials were used in specialized fields such as graphic arts and medical X-ray photography.

Photographic chemicals: Typon manufactured a variety of chemical products used in the processing of light-sensitive materials and photomechanical procedures.

Rapid-access film systems: Products marketed under brand names such as "Typorecording," "Typoclair," and "Typophot" were developed using PETP (Polyethylene Terephthalate) based films.

Typon registered well-known trademarks including “TYPON” and “TYPOTEC,” and over time, established a respected reputation in the industry.After decades of operation, the company was officially closed on November 15, 2005.

ARGENTA: German Photo Paper Icon

Damga tarihi : 1930 Almanya 

ARGENTA – Fabrik photographischer Papiere ifadesi, ticari kartpostalın ön yüzünde yer almakta ve firmanın fotoğraf kağıdı üretimiyle uğraştığını açıkça göstermektedir. Adından da anlaşılacağı üzere, ARGENTA özel yüzeye sahip, foto-kimyasal işlemlere uygun fotoğraf kağıtları üretmekteydi; bu kağıtlar siyah-beyaz ve renkli fotoğraf baskılarında kullanılmaktaydı. Kart üzerindeki özel damga ise “DER RUNDFUNK BRINGT UNTERHALTUNG, MEHRT DAS WISSEN!” (Yayıncılık eğlence getirir, bilgiyi artırır!) ifadesini taşımaktadır. 

Buradaki yayıncılık kavramı, dönemin önemli kitle iletişim araçlarından biri olan radyo yayınlarını işaret eder. 1930’larda Almanya’da radyo, kitlesel propaganda ve eğitim amacıyla yoğun şekilde kullanılmaktaydı ve bu slogan, o dönemin ruhunu yansıtan tipik bir propaganda mesajıdır. ARGENTA firmasının tarihine baktığımızda, 1918 yılında Almanya’nın Münih-Pasing bölgesinde Ludwig Müller tarafından “ARGENTA – Fabrik photographischer Papiere” adıyla kurulduğunu görürüz. Ludwig Müller, müzik eğitimi almış bir sanatçı olup “Waldmüller” takma adıyla besteci ve zither çalgıcısı olarak tanınmasına rağmen, ticaret alanında kariyer yapmayı seçmiş ve fotoğrafçılık sektörüne yönelmiştir. Firma kısa sürede fotoğraf kağıdı üretiminde uzmanlaşmış ve Almanya’da önemli bir tedarikçi haline gelmiştir. 1938 yılında Pasing, Münih’e bağlanmış ve ARGENTA’nın merkezi böylece Münih sınırları içine dahil olmuştur. 

ARGENTA, özellikle siyah-beyaz fotoğrafçılık için yüksek kaliteli fotoğraf kağıtlarıyla tanınmıştır. Ürün yelpazesinde baryta kaplamalı ağır kağıtlar yer almakta; bu kağıtlar, brom yağlı baskı (bromoil printing) gibi özel fotoğraf tekniklerine uygundu. Ayrıca, bakır, gümüş ve altın tonlarında metalik kağıtlar da sanatsal baskılar için tercih edilmiştir. 1962 yılında piyasaya sürülen fotoleinen (fotoğraf tuvali) ise sahne dekorasyonları, reklam baskıları ve grafik reprodüksiyonlarda kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Ne yazık ki, II. Dünya Savaşı sırasında ARGENTA’nın Münih’teki fabrikası hava saldırılarında tamamen yıkılmıştır. Buna rağmen firma faaliyetlerine ara vermemiş, savaş sonrasında yeniden yapılanarak üretimini sürdürmüştür. Ancak, 1991 yılında üretimini durduran ARGENTA, 1992’de resmi olarak tasfiye edilmiştir. Yaklaşık 74 yıl süren bu faaliyet süresi boyunca ARGENTA, fotoğrafçılık endüstrisinde önemli bir yer edinmiş ve sektörde kalıcı bir iz bırakmıştır. Kartın arka yüzünde ise şu metin yer almaktadır. 

Münih 42, 30 Ağustos 1930

Buradan, 1 Nisan tarihli RM 6.97 tutarındaki alacağımı hatırlatma iznini kendimde görüyorum ve yukarıda belirtilenmiktarın, ayrıca RM 0.30 masrafla birlikte en geç 9 Eylül bu yıl (d.J.)tarihine kadar havale edilmesini bekliyorum ki hesabınızı kapatabileyim.

Bu arada saygılarımı sunar, kendimi takdim ederim.

Argenta  

Fotoğraf Kâğıdı Fabrikası

Ludwig Kühl

Date of use : 1930 Germany

The phrase ARGENTA – Fabrik photographischer Papiere appears on the front side of this commercial postcard, clearly indicating that the company was engaged in the production of photographic paper. As the name suggests, ARGENTA specialized in manufacturing photographic papers with specially coated surfaces suitable for photochemical processes; these papers were used for both black-and-white and color photographic prints. The postcard also features a special cancellation stamp bearing the phrase “DER RUNDFUNK BRINGT UNTERHALTUNG, MEHRT DAS WISSEN!” (Broadcasting brings entertainment, increases knowledge!). 

Here, the term "broadcasting" refers specifically to radio transmissions, which were among the most important mass communication tools of the era. In 1930s Germany, radio was extensively utilized for mass propaganda and educational purposes, and this slogan reflects a typical propaganda message embodying the spirit of the time.

Looking into the history of ARGENTA, the company was founded in 1918 in the Munich-Pasing district of Germany by Ludwig Müller under the name “ARGENTA – Fabrik photographischer Papiere.” Ludwig Müller, though trained as a musician and known as a composer and zither player under the pseudonym “Waldmüller,” chose to pursue a career in commerce and turned his focus to the photographic industry. The company quickly specialized in photographic paper production and became an important supplier within Germany. In 1938, the Pasing district was incorporated into Munich, thus bringing ARGENTA’s headquarters within the city limits.

ARGENTA was particularly renowned for producing high-quality photographic papers for black-and-white photography. Its product range included baryta-coated heavyweight papers, which were suitable for specialized photographic techniques such as bromoil printing. Additionally, metallic papers in copper, silver, and gold tones were favored for artistic prints. Introduced in 1962, Photoleinen (photographic canvas) was designed for use in stage decorations, advertising prints, and graphic reproductions.

Unfortunately, during World War II, ARGENTA’s factory in Munich was completely destroyed in air raids. Nevertheless, the company did not cease operations and was rebuilt after the war, continuing its production. However, ARGENTA ceased production in 1991 and was officially liquidated in 1992. Over its approximately 74 years of operation, ARGENTA established itself as a significant presence in the photographic industry, leaving a lasting legacy within the sector. 

The following text appears on the back of the card:

Munich 42, August 30, 1930

I take the liberty of reminding you of the outstanding amount of RM 6.97, dated April 1, and kindly expect that the mentioned amount, along with RM 0.30 in additional charges, be transferred no later than September 9 of this year, so that I may close your account.

In the meantime, I present my respects and remain sincerely yours,

Argenta

Photographic Paper Factory

Ludwig Kühl

Photo-Gaudernack: Letter from Dresden to a Baron

Damga tarihi : 1948 Almanya 

1948 yılına ait bu zarf, Almanya'nın Dresden kentindeki "Photo-Gaudernack" adlı bir fotoğraf stüdyosu tarafından gönderilmiştir. Firmanın adresi Dresden-A.16 bölgesinde, Walderseeplatz 12 numarada yer almakta olup, zarfta ayrıca Stresemannplatz 12 adresi de üstü çizilmiş şekilde belirtilmiştir. Bu durum, firmanın o dönemde bir adres değişikliği yaşamış olabileceğine işaret eder. "Photo-Gaudernack" ismi, firmanın fotoğrafçılık alanında hizmet verdiğini göstermekte; muhtemelen portre çekimleri, baskı işleri ya da benzeri stüdyo hizmetleri sunuyorlardı. Zarfın alıcısı ise soylu bir unvan olan “Freiherr” (Baron) ile hitap edilen Leo von Ungern-Sternberg adlı kişidir.

Date of use : 1948 Germany

This cover from the year 1948 was sent by a photography studio named "Photo-Gaudernack" located in Dresden, Germany. The company's address is listed as Walderseeplatz 12, in the Dresden-A.16 district, while another address—Stresemannplatz 12—is also visible but crossed out. This suggests that the company may have undergone a change of address during that period. The name "Photo-Gaudernack" indicates that the firm operated in the field of photography, likely offering services such as portrait photography, printing, or other studio-related work. The recipient of the envelope is a man addressed with the noble title “Freiherr” (Baron), named Leo von Ungern-Sternberg.

Alliance: British Roll Film Cameras

Damga tarihi : 1903 İngiltere 

Bu dört yüzlü yanıt kartı, Alliance Roll Film Camera Co. Ltd. tarafından potansiyel distribütörlere gönderilmek üzere hazırlanmış, 20. yüzyılın başlarına tarihlenen ticari bir belgedir. Firma, daha önce gönderdiği fiyat listesi ve tanıtım mektubuna yanıt alamadığı durumlarda bu kartı hatırlatma amacıyla yeniden postalamıştır. Alıcının doldurup geri göndermesi için düzenlenen bu form, herhangi bir münhasırlık şartı taşımadan, diğer markaların da satışına olanak tanıyacak şekilde kurgulanmıştır. Roll film ve buna uygun fotoğraf makinelerinin yaygınlaştığı dönemde kullanılan bu tür kartlar, hem ticari ağların nasıl kurulduğunu göstermesi hem de fotoğraf endüstrisinin dağıtım yapısını belgelemeleri açısından önemlidir.

İngiltere merkezli The Alliance Roll Film Camera Co. Ltd. Adlı Şirket, Londra'da 104 High Holborn adresinde faaliyet göstermekteydi ve yaklaşık olarak 1898–1904 yılları arasında etkin olmuştu. Alliance, dönemin önde gelen kamera üreticilerinden George Houghton & Son ve Holmes Brothers (Sanderson kamerasının üreticisi) gibi firmaların girişimiyle kurulmuştur. Bu çatı altında, Spratt Brothers ve isimleri tam olarak bilinmeyen birkaç küçük üretici de yer almıştır. Bu ortaklık sayesinde Alliance, İngiltere’de yerli üretim roll film kameralar geliştirmeye yönelik önemli bir adım atmıştır.

Alliance, özellikle 120 roll film ve benzeri formatları kullanan basit kutu kameralar ile katlanabilir kameralar üretmiştir. Şirketin en bilinen modellerinden biri, 120 roll film ile çalışan “The Scout” adlı ahşap kutu kameradır. Alliance kameraları, genellikle sabit odaklı lens sistemleri, ileri görüş tipi vizörler ve Bausch & Lomb üretimi pnömatik perde (B&L pneumatic shutter) ile donatılmıştır.

Kuruluş sürecinde George Houghton & Son’un büyük etkisi olmuştur. Bu firma, çok sayıda küçük üreticiyle iş ortaklıkları geliştirerek İngiltere'deki kamera üretimini desteklemiştir. Alliance’ın ortakları arasında Manchester merkezli Holmes Brothers, Spratt Brothers, ve daha sonra Houghtons bünyesine katılacak olan Joseph Levi & Co. ile Ilex Camera Works gibi isimler bulunmaktaydı.

1904 yılında, bu küçük üreticilerin birleşmesiyle Houghtons Ltd. adında yeni bir şirket kurulmuş ve Alliance Roll Film Camera Co. Ltd. bu birleşmeyle resmen sona ermiştir. Bu tarihten sonra, Alliance tarafından geliştirilen kameraların çoğu Houghtons veya onun popüler markası “Ensign” etiketiyle üretilmeye devam etmiştir. “Alliance” ismi ticari hayattan çekilmiş, ancak ürünlerinin çizgisi “Ensign” markası altında yaşamaya devam etmiştir. Ensign, Birinci Dünya Savaşı sonrasına kadar Houghtons’un ana rulo film kamerası markası olarak kalmıştır.

Alliance Roll Film Camera Co. Ltd., İngiltere’de rulo film kullanan kameralar üreten ilk yerli firmalardan biri olarak kabul edilir. Her ne kadar Kodak ve benzeri büyük yabancı markaların gölgesinde kalmış olsa da, Alliance uygun fiyatlı kameralar sunarak yerel pazarda amatör fotoğrafçılığın yaygınlaşmasına önemli katkılar sağlamıştır. Şirketin varlığı, özellikle 1890’ların sonu ve 1900’lerin başındaki roll film teknolojisine adaptasyon sürecinde İngiliz fotoğrafçılık sektörü açısından dikkate değerdir.

Bu tarihsel bağlam içinde, Alliance Roll Film Camera Co. Ltd. tarafından hazırlanan ve potansiyel bayilere gönderilen dört yüzlü ticari kart, şirketin dağıtım stratejisini ve döneminin ticari iletişim tarzını gözler önüne sermektedir. 

Date of use : 1903 Great Britain / England 

This four-sided reply card is a commercial document dated to the early 20th century, prepared by the Alliance Roll Film Camera Co. Ltd. to be sent to potential distributors. The company used this card as a follow-up when it received no response to a previously sent price list and promotional letter. The form was designed to be filled out and returned by the recipient and was structured without any exclusivity clause, allowing the sale of other brands as well. Used during a time when roll film and compatible cameras were becoming widespread, such cards are important not only for showing how commercial networks were established but also for documenting the distribution structure of the photographic industry.

The Alliance Roll Film Camera Co. Ltd., based in London at 104 High Holborn, was one of the first domestic companies in the United Kingdom to manufacture roll film cameras. Although it remained in the shadow of larger international brands like Kodak, Alliance made a significant contribution to the spread of amateur photography in the local market by offering affordable cameras. The company was active roughly between 1898 and 1904.

Alliance was established through a collaboration between some of the leading camera manufacturers of the time, including George Houghton & Son and Holmes Brothers (the makers of the Sanderson camera). Under this umbrella, Spratt Brothers and several smaller producers—some of them now unidentified—also contributed. This cooperation marked a significant step toward the development of locally produced roll film cameras in Britain.

The company mainly produced simple box cameras and folding cameras that used 120 roll film and similar formats. One of its most well-known models was “The Scout,” a wooden box camera designed to use 120 roll film. Alliance cameras typically featured fixed-focus lenses, reflecting-type viewfinders, and pneumatic shutters manufactured by Bausch & Lomb.

George Houghton & Son played a major role in the formation of the company, having long collaborated with small manufacturers to boost domestic camera production. Among Alliance’s partners were Holmes Brothers of Manchester, Spratt Brothers, and later, Joseph Levi & Co. and Ilex Camera Works, both of which were eventually absorbed by Houghtons.

In 1904, a merger of these smaller manufacturers led to the formation of a new company, Houghtons Ltd., which marked the official end of the Alliance Roll Film Camera Co. Ltd. After this, many of the cameras originally developed by Alliance continued to be produced under the Houghtons brand or its more popular label, “Ensign.” While the “Alliance” name disappeared from the market, its product line lived on under the Ensign label, which remained Houghtons’ main roll film camera brand until after World War I.

Alliance Roll Film Camera Co. Ltd. is regarded as one of the first British companies to produce cameras using roll film. Although overshadowed by major international players such as Kodak, Alliance played a crucial role in making photography accessible to amateurs by offering budget-friendly equipment. The company’s presence was particularly significant during the adaptation period to roll film technology in the late 1890s and early 1900s in the British photography industry.

Within this historical context, the four-sided commercial card prepared and sent by the Alliance Roll Film Camera Co. Ltd. to potential agents vividly illustrates the company’s distribution strategy and the commercial communication style of its time.